95% van de maatschappelijk kritische organisaties neemt deel aan eerste Nederlands Sociaal Forum

“Alternatieven voor het huidige kabinetsbeleid alleen populair bij een select clubje??” René Danen, voorzitter van Keer Het Tij, kijkt of hij water ziet branden. “Kom dan volgend weekend maar eens op het Nederlands Sociaal Forum kijken! “

Bedolven onder angstige tv-beelden en krantenstukjes over ‘enge terroristen’, het inleveren van burgerrechten om onze vrijheid te waarborgen, harde maatregelen, nog meer kortingen, moord, oorlog en klopjachten, zouden we haast vergeten dat een groot deel van Nederland zich hiermee niet verenigt. Driehonderdduizend van hen trokken 2 oktober jongstleden massaal naar Amsterdam. En het overgrote deel van de progressieve maatschappelijke organisaties in ons land is op 26, 27 en 28 november aanstaande vertegenwoordigd op het Nederlands Sociaal Forum in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Het eerste Nederlandse Sociaal Forum is volgende week dus definitief een feit. Maar wat voegt het toe aan de initiatieven die dit forum voorgingen?

Drie grote organisaties, te weten de Novib, Keer Het Tij en de FNV hebben Neerlands eerste en meteen grootste progressieve forum ooit binnen een jaar uit de grond gestampt.

Het forum is geïnspireerd door het huidige Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie, het Wereld Sociaal Forum (Porto Allegre 2001), en de drie Europese Sociale Fora die het Nederlandse voorgingen. Een groeiende groep mensen en organisaties maakt zich grote zorgen om de huidige ontwikkelingen van verrechtsing, en polarisatie, die hand in hand gaat met globalisering, waarbij de EU een van de hoofdrolspelers is. “Veel maatschappelijke organisaties hebben goede banden en prima samenwerking’, vertelt Danen. “We vonden het gezien het huidige klimaat echter noodzakelijk die banden nog beter aan te halen en onszelf te bundelen met een duidelijk gezicht. “Het uitgangspunt is dat globalieren in de zin van snel in contact treden en samenwerken met mensen over de hele wereld een goede zaak is. De huidige gang van zaken wijzen we echter af, en stellen daar een sociaal en solidair alternatief tegenover", aldus René Danen, voorzitter van Keer het Tij, een van de NSF organisatoren.

Het Forum begint met een imponerende hartekreet tegen de bouw van de Israëlische Muur en eindigt met een grote demonstratie, getiteld: Samen voor een Kleurrijk Nederland. Daar tussenin: meer dan 100 workshops, seminars en andere activiteiten, gericht op deze ‘andere wereld’.

Danen: “Wat wij sinds het ontstaan van dit initiatief, nu een jaar geleden, voor elkaar hebben gekregen is dat 95% van de progressieve maatschappelijke organisaties elkaar gevonden hebben. Dat is uniek in Nederland en meteen het eerste wat het NSF al toevoegt. Je kunt dus met recht zeggen dat je, als je een beeld wilt krijgen van wat er op dit gebied in ons land speelt, zeker het NSF moet bezoeken.”Hij wijst op het overvolle schema van meer dan 100 workshops, seminars en culturele bijeenkomsten. “Wat ik het leukst van alles vind is dat ook hier Lodewijk de Waal en Ed van Thijn komen spreken, maar dat je daarnaast kunt zien wat er plaatselijk en regionaal allemaal aan initiatieven ontwikkeld wordt.”

Volgens Danen loochenstraft het Forum de vaak gehoorde bewering dat de vooruitstrevende kant van Nederland mooie theorieën heeft, maar er praktisch niets van terecht brengt, en dus geen houdbaar alternatief zou bieden. “Sinds jaar en dag is progressief Nederland bezig met niet alleen praten over maar ook uitvoeren van sociale alternatieven voor het keiharde beleid van reeds vele kabinetten. Vluchtelingen opvangen die op straat staan, initiatieven tot bestrijding van racisme op de werkvloer, steungroepen van alleenstaande moeders en vrouwen in de bijstand, huurcomitees, Palestijnen en Israeliërs die met elkaar gaan praten en groepen daar actief steunen, Europese, mondiale initiatieven, vredeseducatie, noem maar op! De tijd van alleen maar praten is allang voorbij!”

De bundeling van zoveel progressieve krachten in ons land noemt Danen een noodzaak en punt twee op het lijstje van het nut van het NSF. Het geboden alternatief is meteen punt drie. “De verharding in Nederland was al gaande, en je ziet dat het na de moord op Theo van Gogh een uitbarsting heeft gehad. Dit duidt er wat mij betreft glashelder op dat het zo niet langer kan. Al die angst en haat over en weer wakkert extremisme en oorlog alleen maar aan.” “Na de moord werd er in politiek Den Haag gepraat en geruzied terwijl scholen en moskeeën in brand werden gestoken. En wat doen progressieve groepen, samen met de ouders van die kinderen op die scholen? Juist, die gaan voor de deur liggen en zorgen dat het niet weer gebeurt!”

“De basis en de macht in de maatschappij ligt niet bij de overheid of bij het bedrijfsleven, maar bij u en bij mij,” stelt Peter Daub, initiatiefnemer van de Vrije Consumenten. Op het NSF organiseert hij de workshop Consument, vrijheid en verantwoordelijkheid op zaterdag 27 november van 10.00 - 11.45 in de Mindus Da Costa zaal. “Bedrijven kunnen ons als consument van alles opdringen, maar als we er niet intrappen flopt zo’n produkt of idee absoluut.” De workshop is bedoeld om mensen zich dit te laten realiseren.“Je hoeft geen ingewikkelde dingen te doen om een andere wereld mogelijk te maken. Kritisch kijken naar wat je koopt en waarom, en bewust bepalen met wie je in zee gaat en wie je links laat liggen is al voldoende. Slechte produkten en malafide bedrijven hebben geen voedingsbodem zonder markt!”

Volgens Daub kun je de huidige tijd op consumentengebied kenmerken als de periode dat consumenten steeds meer letten op duurzaamheid. En daar ook bewust voor kiezen.

“In deze eeuw zet die professionalisering van de consument zich voort. Dat zie je in de groeiende populariteit van duurzame produkten en diensten. De consument wordt steeds eigenwijzer. En dus zie je dat het bedrijfsleven er wel op in MOET spelen om geen marktaandeel te verliezen. Albert Heijn gaat dus biologisch en anderen kunnen niet achter blijven. De groei van gespecialiseerde natuurwinkels en groene slagers, en dus ook van de producenten ervan, zit enorm in de lift.”

Daub ziet dat in deze jaren consumenten letterlijk alles aan de orde stellen. Niets is meer vanzelfsprekend en heilig. Tegelijkertijd is dat ook verwarrend. Hoe je als consument in staat bent snel bewuste keuzes te maken, komt daarom aan bod in de workshop.

Daub heeft, na jaren van onderzoek dat hij in de jaren tachtig startte, een simpele werkmethode opgesteld waarmee je snel je keuzes kunt overzien, de redenen van die keuzes en wat je kunt doen om die eventueel bij te stellen. Daarbij fungeert zijn site www.vrijeconsumenten.nl als een soort VVV. “Het NIBUD heeft allerlei ingewikkelde rekenmethodes. Met de onze is het echt een fluitje van een cent. Bewust consumeren is niet moeilijk, maar enkel een kwestie van een paar handgrepen onder de knie hebben.”

Die ‘handgrepen’ worden concreet ook geboden in het Alternatief Kabinet, een seminar dat de hele zaterdagochtend, tussen 10 en 14 uur duurt en plaatsvindt in de Berlage Zaal. Wie ooit heeft willen meepraten in de Tweede Kamer kan dat hier doen. Een alternatief kabinet, samengesteld uit vrouwen met niet alleen theoretische kennis, maar ook veel praktijkervaring, heeft een aantal wetsvoorstellen (zij noemen ze visiestukken) gemaakt waarover gedebatteerd en gestemd kan worden. “De zaal is de Tweede Kamer en dus kan de bezoeker in de huid kruipen van de politicus zoals je hem of haar zelf zou willen zien”. Aan het woord is Quinta Ansem, een van de organisatoren van dit seminar. Het hele voorbereidingsteam bestaat uit ervaringsdeskundigen. Hoofdorganisatoren zijn: het samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk, European Anti Poverty Network Nederland en Vrouwen en de Bijstand/EVA Amsterdam.

Ansem zelf is coördinator van het samenwerkingsverband van Mensen Zonder Betaald Werk. “Zelf ben ik jarenlang bijstandsmoeder geweest, en leef nu van een minimum inkomen. Maar ik ben niet de enige die ‘ervaringsdeskundig’ is. Degene die betrokken is geweest bij het onderdeel gezondheidszorg werkt zelf als verpleegkundige bijvoorbeeld. Zo is ons hele team samengesteld. De voorstellen die worden ingediend zijn dus aan de praktijk getoetst.”

Dit heeft volgens Ansem compleet andere voorstellen tot gevolg. “Want wat heb je immers aan een minister van Sociale Zaken die zelf steenrijk is en niet weet wat het is om van weinig geld te moeten rondkomen?” De voorstellen van ‘het Kabinet’, verdeeld in departementen met kleurrijke namen als DEL - Draagt Elkanders Lasten *( VWS) inzake gezondheid, zorg, mobiliteit, welzijn, ouderen; BES - Brood En Spelen * (Sozawe), inzake arbeid (loon naar werken), zorg, kinderopvang, welzijn , laten een keur aan ideeën en maatregelen zien die leiden tot een socialere en gelijkwaardige samenleving. En bewijzen volgens Ansem definitief dat de huidige verhoudingen en spanningen niet nodig zijn. “Ons kabinet staat in schril contrast met het Haagse, waar tolerantie en vrijheid in de prullenbak zijn beland,” “Onze Tweede Kamerleden zullen daar nog een schepje bovenop doen denk ik. Aan het eind van het seminar zullen we zien dat er een maatschappelijke visie op tafel ligt die klinkt als een klok en waar iedereen beter van zal worden. De hele vergaderprocedure loopt precies als in de Tweede Kamer, compleet met: Mevrouw de voorzitter, tot wie elk Kamerlid zich dient te richten. Deze spelregels krijgt elk Kamerlid bij binnenkomst uitgereikt.”

Ook de NOVIB en de FNV laten zich gelden op het NSF. Met workshops over voorkomen en genezen van racisme op de werkvloer, en de scheve verhoudingen tussen de landen in de wereld, waar ook Nederland de gevolgen van merkt. De twee markantste op dit gebied zijn de workshops: WTO: handen van mijn bord, zondagochtend van 10.00-11.45 uur in de Blauwe Kamer waar een verhelderend inzicht gegeven wordt in de werkwijze en pressie-uitoefening van deze organisatie, en Gelijke Beloning, eveneens zondag tussen 10.00 en 11.45 uur in het archief aan de Beursstraat. Deze laatste workshop toont aan dat er heden ten dage nog steeds een verschil van 25% is in de beloning van mannen en vrouwen. Ook zijn er workshops te volgen over het toepassen van geweldloosheid, en het voorkomen en oplossen van hetzes, zoals die bijvoorbeeld zijn ontstaan tegen de moslims na de moord op Theo van Gogh en alternatieven voor het huidige vluchtelingenbeleid. Op alledrie de dagen zijn overkoepelende plenaire bijeenkomsten waarin diverse’ kopstukken’ het woord zullen doen.

Het gehele overzicht is te vinden op de site: www.sociaalforum.nl en is afgedrukt in de Sociaal Forum Krant, die te verkrijgen is aan de zaal zelf. In de centrale hal is een markt opgezet waar nadere informatie te krijgen is.

“Vooral nu de moord op Theo van Gogh zulke dramatisch consequenties blijkt te hebben verwachten we op de slotmanifestatie een grote toeloop” beschrijft René Danen de afsluitende activiteit van het NSF. Deze demonstratie begint om 14.00 uur op het Beursplein, naast het Damrak en wordt om 15.00 uur bij de Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein afgesloten met een manifestatie met muziek en sprekers. “Toen bleek dat de moord tot gevolg had dat scholen en moskeeën in brand werden gestoken, hebben we deze demonstratie extra in het teken gezet van het protest hiertegen. Wij laten zien dat niet heel Nederland zich in deze redeloze woede laat meeslepen. Zo’n moord en de gevolgen zijn juist een duidelijk teken dat de maatschappij op de verkeerde weg zit. Mensen moeten juist samen komen, niet apart gezet. De solidariteit tussen mensen en eerlijke deelname van iedereen aan de samenleving moet nu juist topprioriteit zijn. En niet de verdere liberaliserering van huren en afpakken van nog meer burgerrechten.”

Lisa Kwak
(artikel gepublicieerd op diverse internetsites)